امروزه اکثر مردم برای پیدا کردن جواب سؤالات خود یا یادگیری یک مبحث، به جای خواندن کتابهای مرتبط یا پرسیدن از افراد دیگر، در مرحله اول به اینترنت مراجعه میکنند. همین دسترسی راحت و سریع باعث شده است که اهمیت آموزش الکترونیکی نسبت به قبل بسیار بیشتر شود. کلاسهای آنلاین، دورههای آموزشی تعاملی با موضوعات متنوع و امکان ارائه مدرک بعد از تکمیل برخی از دورهها، باعث شده است تا افراد زیادی مشتاق شرکت در این دورهها باشند.
البته، آموزش الکترونیکی تنها در دورههای آنلاین خلاصه نمیشود. ایمیلها، ارائههای زنده و کنفرانسهای ویدیویی زیادی هستند که شرکتکنندگان میتوانند علاوه بر آموزش، نظرات خود را در مورد یک موضوع بیان کنند و در این پروسه یادگیری، مشارکت داشته باشند. در کل، E-learning یکی از زمینههای پرطرفدار است، به همین خاطر در این مقاله کمی بیشتر در مورد اهمیت، مزایا، کاربرد و پلتفرم های محبوب آموزش الکترونیکی صحبت میکنیم. بهتر است ادامه مطلب را از دست ندهید:
E-learning یا آموزش الکترونیکی چیست؟
E-learning یک دوره آموزشی ساختاریافته یا تجربه یادگیری است که بهصورت الکترونیکی ارائه میشود. عناصر مختلفی وجود دارند که میتوانند یک برنامه آموزش الکترونیکی را تشکیل دهند، مانند سخنرانی زنده یا ضبط شده، آزمونهای آنلاین، بازیهای آموزشی، فعالیتهای آموزشی و سایر آموزشهای تعاملی.
تعریف کلی آموزش الکترونیکی، ارائه آموزش و توسعه دانش مخاطبان (دانشآموزان/ کارکنان) از طریق رسانههای الکترونیکی مانند اینترنت، صوت، تصویر و … است. این روش، ایده خوبی برای یادگیری مهارتهای جدید و دسترسی به دورههای آموزشی بهصورت راحتتر و با قیمت ارزانتر است. شما با استفاده از این سبک آموزشی، در هر شرایطی میتوانید به یادگیری ادامه دهید و بهراحتی آن را با سایر فعالیتهای زندگی خود ادغام کنید.
چه یک متخصص E-learning باشید و چه مبتدی، نمیتوانید اهمیت و میزان محبوبیت آموزش الکترونیکی مخصوصاً در چند دهه اخیر را انکار کنید. درواقع، آموزش الکترونیکی کار را برای همه راحتتر کرده است. با استفاده از این تکنولوژی، هم کارفرمایان، آموزشهای لازم را با یک روش مقرون بهصرفه و کارآمد ارائه میدهند و هم کارکنان از آموزشهای مناسبی بهرهمند میشوند و مهارت و دانش لازم را به دست میآورند.
مخصوصاً دانشآموزانی که به دنبال یادگیری مهارتهای درسی یا غیردرسی متنوع هستند، بهراحتی میتوانند دورههای آموزشی متناسب با آنها را پیدا کرده و با یک برنامهریزی درست، در کنار سایر فعالیتهای خود از آن آموزشها نیز بهرهمند شوند.
حتی برنامهها و بازیهای آموزشی که آموزش را از طریق بازی و سرگرمی انجام میدهند نیز عضوی از مجموعه E-learning میباشند. به عنوان بهترین نمونه از این بازیها میتوان به بازی تاپس (آموزش مباحث درسی با استفاده از گیمیفیکیشن) و duolingo (آموزش زبان انگلیسی) اشاره کرد.
اهمیت آموزش الکترونیکی
- آموزش الکترونیکی جهت توانمندسازی دانشآموزان در زمینه تحصیل و تقویت مهارتها بکار میرود. همچنین، امکان دریافت مدرک بدون حضور در مدرسه، دانشگاه یا هر موسسه دیگر باعث جدیتر شدن این آموزش برای مخاطبان میشود.
- E-learning یک منبع کسب درآمد عالی را برای معلمان فراهم میکند.
- استفاده از آموزش الکترونیکی در تمام مقاطع تحصیلی، به دانشآموزان کمک میکند تا دروس را با سرعت و دقت بیشتری درک کنند.
- از نظر روانشناسی، تدریس صوتی و تصویری منجر به ایجاد یک محیط یادگیری منضبط میشود. همچنین، این نوع آموزش، برای مشارکت معلم و دانشآموز مؤثر واقع خواهد شد.
- اهمیت دیگر آموزش الکترونیکی این است که مدرسان و دانشآموزان، هر دو میتوانند مهارتهای یادگیری پیشرفته را یاد بگیرند. به عنوان مثال، ایجاد و فروش کتابهای الکترونیکی، یکی از این پیشرفتها است.
- آموزش الکترونیکی روش خوبی برای اشتراکگذاری دانش از طریق پلتفرمهای آنلاین میباشد. مخصوصاً در این دوره که جهان در حال رشد است و رقابت بین مردم در حال افزایش است، دسترسی سریعتر به دانش و اطلاعات افراد متخصص، اهمیت بیشتری پیدا کرده است.
روشهای رایج آموزش الکترونیکی
در ادامه، برخی از روشهای رایج آموزش الکترونیکی و تفاوتهای بین آنها را موردبررسی قرار میدهیم:
فایلهای دیجیتالی
E-learning از طریق فیلم، فایل پی دی اف، اسلاید و فایل word قابل انجام است. دسترسی سریع و راحت به هر کدام از این فایلها باعث میشود که هر شخص برای یادگیری مهارت موردنظر یا پیدا کردن جواب سؤالات خود، دچار تأخیر نشود.
دورههای آنلاین
دورههای آنلاین اغلب توسط سیستمهای مدیریت یادگیری یا LMS ها ارائه میشوند تا مطالب آموزشی در بخشهای جداگانه و با نرخ ثابت در اختیار شرکتکنندگان قرار گیرند. این دورهها، حالت تعاملی دارند تا یادگیرندگان نیز در این مسیر یادگیری مشارکت داشته باشند. البته، در اکثر موارد، بعد از اتمام دوره، فایل های آفلاین مربوط به این دوره ها نیز در اختیار علاقمندان قرار می گیرند.
تدریس خصوصی بهصورت مجازی
به لطف اینترنت، هزینه بهرهمندی از تدریس خصوصی دیگر مثل قبل گران و سخت نیست. به عنوان مثال، دانشآموزان با استفاده از وبسایتهایی مانند MyTutor و TutorHub میتوانند به معلمان آنلاین با قیمت مقرون بهصرفه دسترسی پیدا کنند. از نمونههای ایرانی این سایتها نیز میتوان به ostadbank و ostadsalam اشاره کرد. تدریس خصوصی از طریق پلتفرمهای محبوبی مانند اسکایپ، زوم و گوگل میت قابل انجام است.
برنامه و بازی آموزشی
برنامهها و بازیهای آموزشی زیادی وجود دارند که کاربران بر اساس نیاز خود میتوانند آنها را بهراحتی نصب کرده و از امکانات شگفتانگیز هر کدام بهرهمند شوند. همانطورکه قبلاً نیز اشاره کردیم، بازی تاپس یکی از بهترین نمونههای بازی آموزشی است که با ادغام محتوای آموزشی و گیمیفیکیشن بهراحتی از عهده جلب توجه و افزایش انگیزه دانشآموز برای یادگیری برمیآید. اگر علاقهمند به یادگیری زبان انگلیسی هستید و دوست دارید که این کار را با یک بازی آموزشی انجام دهید، Duolingo یک گزینه بسیار خوب برای شماست.
برای آشنایی با بازیهای آموزشی بیشتر در زمینه یادگیری زبان انگلیسی، این مقاله را از دست ندهید.
مزایا و معایب استفاده از آموزش الکترونیکی
E-learning یکی از روشهای آموزشی محبوب است که مزایای بسیار ارزشمند آن، باعث افزایش این محبوبیت میشود. در این بخش به بررسی چند مورد از این مزایا میپردازیم:
- صرفهجویی در زمان و هزینه
- حفظ بهتر اطلاعات با یادگیری الکترونیکی
- سازگاری بیشتر با سبک تدریس به خاطر وجود گزینههای متنوع یادگیری
- توسعهپذیری بالا در آموزش الکترونیکی
- یادگیری آسان و مسیر پیشرفت راحتتر
- درک بهتر محتوای آموزشی به خاطر حالت تعاملی و شرایط محیطی سازگار با روحیه دانشآموز
- امکان شخصیسازی محتوای آموزشی و انتخاب مدرس موردعلاقه
- بهبود عملکرد و بهرهوری
- افزایش انگیزه جهت دستیابی به اهداف
- اثرات زیستمحیطی کمتر
بهتر است در ادامه چند مورد از معایب این سبک آموزشی را نیز موردبررسی قرار دهیم. اطلاع از این معایب باعث میشود با درک بهتری از محتوای آموزشی آنلاین استفاده کنید و با کنترل شرایط، نتیجه بهتری از آموزشهای موردنظر خود بگیرید:
تنها خودتان مسئول حفظ انگیزه لازم برای ادامه یادگیری هستید.
برای نتیجهگیری بهتر، نیازِ به نظم و انضباط و همچنین خود انگیزی دارید. از آنجایی که مسئولیت پیشرفت در این مسیر بر عهده خودتان است، پس باید این کار را با تمرکز و علاقه بیشتری دنبال کنید.
در مقابل، در مدارس و کلاسهای حضوری، مدرس، دبیر یا والدین، بر روند آموزش را نظارت دارند و دانشآموز، مسئولیتها و تکالیف خود را با تعهد بیشتری انجام میدهد. به یاد داشته باشید، فرقی نمیکند از چه نوع آموزشی استفاده میکنید، مهم این است که همیشه نسبت به برنامه و مسئولیتهای خود متعهد باشید.
امکان آموزش عملی وجود ندارد.
آموزش الکترونیکی، تنها جنبه تئوری موضوعات را ارائه میدهد. تمرینها و تکالیفی که در برخی از دورههای آنلاین ارائه میشوند، تحت نظارت مدرس نمیباشند ولی این امکان وجود دارد که سؤالات و اشکالات خود را از او بپرسید. دورههای آموزشی آنلاین همراه با مدرک، ترکیبی از روش تئوری و عملی میباشد.
امکان ارتباط چشمی با مدرس برای تمرکز بیشتر وجود ندارد.
برخی افراد به ارتباط چشمی با مدرس بسیار اهمیت میدهند و این دلیل اصلی تمرکز آنها میباشد. آموزش الکترونیکی این امکان را برای دانشآموزان فراهم نمیکند و همین باعث شده است تا برخی افراد برای حفظ انگیزه یادگیری، از این نوع آموزش استفاده نکنند.
چند نمونه از پلتفرمهای آموزش الکترونیکی
آموزش الکترونیکی از طریق طیف گستردهای از پلتفرمهای مختلف قابل انجام است که در ادامه به معرفی چند نمونه برتر از این پلتفرمها میپردازیم:
برای آشنایی بیشتر با ویژگیها و کارایی پلتفرم های آموزش الکترونیکی محبوب، میتوانید این مقاله جذاب را مطالعه کنید.
نتیجهگیری در مورد آموزش الکترونیکی
دنیای امروز با آموزش الکترونیکی مسیر پیشرفت سریعتر و راحتتری پیدا کرده است. کافی است تا در مورد سؤالات یا علایق خود مطمئن باشید، سپس به وسیله ی جستجو در اینترنت، با بسیاری از منابع آموزشی مناسب برای خود روبرو شوید. امیدواریم مطالعه این مقاله برای شما مفید واقع شود.